Ik was onder de indruk van de foto's en de briefwisseling en besloot te gaan zoeken naar deze familie. Het zou toch bijzonder zijn om deze brieven en foto's te kunnen overhandigen aan het nageslacht van deze vrouw. Ik had een naam, brieven met aanknopingspunten, foto's, daarmee moest het toch lukken? Weken ben ik aan het speuren geweest, ik kwam steeds een stapje verder en dat motiveerde om door te gaan en uiteindelijk vormt zich dan een verhaal, een verhaal van een familie, van een gewone jonge vrouw, maar wel één die ruim honderd jaar geleden, al grote stappen maakte. Ik zal geen namen noemen, maar wil dit verhaal graag met jullie delen.
 |
| Stoomschip Ardjoeno |
 |
| Hotel des Indes 1910, Welgelegen Batavia |
De echtgenoot komt thuis voor de lunch en volgens de aldaar geldende gebruiken om te rusten, waarna de werkdag wordt hervat. De jonge vrouw houdt zich die eerste jaren bezig met het aansturen van hun personeel, in een land waar men een ander tempo hanteert door temperatuur en cultuur, dus dat is wennen. In 1902 wordt ze voor het eerst moeder, het echtpaar krijgt drie kinderen, twee zonen en een dochter.
Na 10 jaar dienst in Nederlands Indië, kreeg men een jaar verlof en in dat jaar reist het hele gezin naar Nederland.
De oudste zoon trouwt in Den Haag en keert met zijn echtgenote en broer terug naar Nederlands Indië. Daar trouwt de jongste zoon, vermoedelijk met de handschoen, waarna ook zijn echtgenote naar Nederlands Indië afreist. Ze stichten een gezin en bouwen een arbeidsleven op in Nederlands Indië, de één in het onderwijs, de ander eerst ook, maar die wordt later boekhouder bij één van de suikerfabrieken. De jongste zoon is naast zijn werk ook in de politiek actief.
Een jaar na het vertrek van de zonen, keren ook oma en haar dochter terug. De dochter blijft ongehuwd en vindt ook haar plaats in Nederlands Indië, eveneens in het onderwijs, daarnaast is zij actief in de padvinderij. De leden van het gezin, zwerven uit over Nederlands Indië.
De dochter en beide schoondochters keren na de oorlog met de kinderen, op de repatriëringsboten van het Rode Kruis, terug naar Nederland. En daar raakte ik het spoor kwijt......
Maar het beeld van die oma, van die vrouwen met hun kinderen in die kampen, gescheiden van hun mannen, wisten ze bijvoorbeeld dat hun mannen niet meer leefden? Het liet me niet los. Een gezin, verwoest door de oorlog. Alles is weg, familieleden, dromen, bezittingen, wat overblijft, zijn herinneringen.
Ik zocht door en uiteindelijk vond ik familieleden, waarvan ik zeker wist, dat het afstammelingen waren van de Nederlandse vrouw en kon ik afgelopen zomer de brieven en foto's opsturen naar de oudste achterkleinzoon. Hij houdt zich bezig met onderzoek naar de familiestamboom en heeft me laten weten dat zijn familie erg blij mee is met dit stukje geschiedenis.
Via hem kwam ik er achter dat er nog een kleindochter, een dochter van de jongste zoon, in leven is en met haar heb ik onlangs samen met mijn ouders kennis gemaakt en een bijzondere dag beleefd. We hebben verhalen uitgewisseld, foto's bekeken en geprobeerd ontbrekende delen van het verleden in te vullen. De kleindochter, inmiddels een dame van 79, is een spontane en geïnteresseerde vrouw, die nog nog volop in het leven staat. Ze is later in Nederland gelukkig getrouwd en werkte tot aan haar pensioen, vol bezieling, met jonge mensen in het onderwijs. Toch weer dat onderwijs ....
Hoe het jonge stel elkaar heeft leren kennen, hoe de jonge vrouw en mijn oud-oud tante elkaar hebben leren kennen, we weten het nog steeds niet ....
Voor wat betreft de vrouwen, lijkt textiel de bindende factor te zijn. De ouders van mijn oud-oud tante hadden een zaak in textiel en manufacturen in Wormer. De vader van de jonge vrouw was hoedenmaker, maar ook telegrafist bij de politie en haar moeder werkte als naaister. Misschien hebben de jonge dames dezelfde opleiding gevolgd, of samen gewerkt, als naaister of verkoopster in één van de opkomende modehuizen in Amsterdam? Misschien heeft de jonge vrouw zo ook wel haar echtgenoot leren kennen ...
 |
| Trijn en Hillegonda Hartog (mijn overgrootmoeder) geven naailes - Wormer 1903 |
In Nederland zijn een aantal familieleden elkaar uit het oog verloren, het kringetje werd klein en generaties later zit het nageslacht met vragen. Een paar jaar gelden zijn de kleindochter en de kleinkinderen van de oudste zoon pas met elkaar in contact gekomen en leren ze elkaar kennen. Dat betekent veel voor de kleindochter, die enig kind was.
Ik weet dat ik de kleindochter blij heb gemaakt, met het beetje informatie dat we haar konden geven. Zij heeft haar oma gekend heeft, haar foto's en brieven zijn voor haar dan ook bijzonder en het maakt me dankbaar dat ik daar aan bij mocht dragen!
Met liefde gedaan!
Gr. Agnes
